حالتى كه مانع از خرج كردن مال و مقام و آبرو در راه خداست و نمىگذارد انسان به درد
دردمندان، و مشكل مشكلداران، و ناتوانى ناتوانان و خلأ آبرومندان برسد بخل است.
بخل حالتى شيطانى، اخلاقى و ابليسى و از اوصاف ناپاكان و اشرار و حسودان است.
قرآن مجيد به شدت به بخل و بخيل حمله مىكند، و آلودگان به بخل را در قيامت مستحق
عذاب شديد و عقاب سخت مىداند.
«وَ لا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَهُمْ
بَلْ هُوَ شَرٌّ لَهُمْ سَيُطَوَّقُونَ ما بَخِلُوا بِهِ يَوْمَ الْقِيامَةِ...».
آنانكه از آنچه كه خداوند از فضلش به آنان عنايت كرده بخل مىورزند گمان نكنند كه اين
بخل ورزى به سود آنان است، بلكه اين صفت براى آنان زيان دارد، آنچه را كه از پرداخت
آن در راه خدا بخل ورزيدهاند در قيامت به صورت طوق آتشين گردنگيرشان مىگردد!
«... وَ الَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الْفِضَّةَ وَ لا يُنْفِقُونَها فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَلِيمٍ*
يَوْمَ يُحْمى عَلَيْها فِي نارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوى بِها جِباهُهُمْ وَ جُنُوبُهُمْ وَ ظُهُورُهُمْ هذا ما كَنَزْتُمْ
لِأَنْفُسِكُمْ فَذُوقُوا ما كُنْتُمْ تَكْنِزُونَ» .
و آنان كه طلا و نقره را ذخيره مىكنند، و در راه خدا انفاق نمىنمايند، به عذاب دردناك
بشارتشان بده.روزى كه طلا و نقرهى آنان در آتش دوزخ گداخته شود و پيشانى و پشت
و پهلوى آنان را به آن اجناس گداخته داغ كنند، به آنان گفته شود:
اين است آنچه كه براى خود ذخيره كرديد!
رسول حق صلى الله عليه و آله و سلم فرمودند:
اقَلُّ النّاسِ راحَةً الْبَخِيلُ .
در ميان مردم آنكه راحتى او از همه كمتر است بخيل است.
امام على عليه السلام فرمودند:
الْبُخْلُ جامِعٌ لِمَساوِىءِ الْعُيوبِ، وَهُوَ زِمامٌ يُقادُ بِهِ الى كُلِّ سُوءٍ .
بخل جمع كنندهى تمام عيوب زشت است و آن مهارى است كه كشانندهى به جانب تمام بديهاست.
امام هفتم عليه السلام فرمودند:
الْبَخِيلُ مَنْ بَخِلَ بِمَا افْتَرَضَ اللَّهُ عَلَيْهِ .
بخيل كسى است كه از انجام آنچه كه خدا بر او واجب نموده بخل ورزد.