انتخاب سر دست يا قسمت هاي جلو
* امام علي (ع): دوست داشتني ترين عضو گوسفند براي پيامبر(ص)، سر دست بود.(التاريخ الکبير،ج6،ص391)
* امام باقر(ع): پيامبر خدا، سردست را خوش مي داشت.(الکافي،ج6،ص315،ح2)
* مسند ابن حنبل به نقل از يحيي بن ابي اسحاق، از مردي از بني غفارـ : فلان کس برايم نقل کرد که براي پيامبر خدا، غذايي از نان و گوشت آوردند. فرمود: «سردست آن را به من بده ».سر دست، به ايشان داده شد و ايشان آن را خوردند.
يحيي مي گويد: از اين خبر فقط به همين صورت، آگاهي دارم.(مسند ابن حنبل،ج2،ص305،ح5089،البدايه والنهايه،ج6،ص121)
در اينجا ما بحث آداب را صرفاً در دو قسمت مي آوريم. قسمت اول تحت عنوان «چه بگوييم و چه نگوييم» و قسمت دوم تحت عنوان «چگونه بگوييم و چگونه نگوييم»
قسمت اول: چه بگوييم و چه نگوييم
پيش از آنکه خطيب بر کرسي سخن مستقر گردد بايد بداند در اين مجلس چه مي خواهد بگويد و محتواي سخنش چيست؟ چه مواردي از آيات و ورايات، تواريخ و رويدادها، اشعار و امثال و ديگر مطالب را به کار خواهد برد.
شناخت هدف، خطي مشي سخنران را تعيين مي کند، به وي قدرت روحي و اطمينان خاطر مي بخشد، سلطه معنويش را افزايش مي دهد، او را از نگراني و پريشان گويي مصون مي دارد، با فکري آرام و خالي از تشويش مسير سخن را مي پيمايد، دچار پراکنده گويي نمي شود و در سخنان خويش از اين شاخه به آن شاخه نمي پرد. برعکس، سخنراني که هدف خود را تعيين ننموده و نمي داند در مجلس چه مي خواهد بگويد و چه مواردي را به کار مي برد، فکري ناآرام و ضميري مشوش دارد، او مانند کسي است که مي خواهد چشم بسته راه برود و در هر قدم نگران و مضطرب است. نمي داند به کجا مي رود، راهش به چه نقطه اي منتهي مي گردد و با چه لغزشهايي مواجه مي شود.1
درکتاب مکارم الاخلاق به نقل از علي بن ابيطالب (عليه السلام) آمده است که :
پيامبرصلي الله عليه واله هنگامي که با ديگران سر سفره مي نشست . اول کسي بود که شروع به خوردن غذا مي کرد و آخرين کسي هم بود که از غذا دست مي کشيد. هنگام خوردن غذا از قبل مقابل خود ميل مي فرمود و فقط هنگام خوردن خرما و رطب بود که دستش را به طرف ديگر هم دراز مي کرد .
در کتاب کافي (جلد ششم ) از موسي بن جعفر (عليه السلام) نقل کرده اند که :
هنگامي که براي رسول خدا (صلي الله عليه واله) ميهمان مي آمد حضرت با اوغذا مي خورد وتا آن گاه که ميهمان دست از خوردن برنمي داشت ، رسول خدا (صلي الله عليه واله) هم همچنان به خوردن ادامه مي داد.
ظروف مناسب براي خوردن و آشاميدن
خوردن و آشاميدن در ظروف طلا ونقره حرام است و در ظرفهاي طلا كوب و نقره كوب مكروه است .
خوردن طعام هاي لذيذ
اسلام خوردن طعام هاي لذيذ و همچنين دادن اين گونه طعام به مردم را خوب مي داند، اما بايد حلال باشد و در خوردن نيز زياده روي نشود. زياده روي در خوردن مثل اسراف است و اين اسراف در خوردن، نبايد مومن را از عبادات باز دارد، بلكه بايد منظور و مقصود فرد از خوردن و آشاميدن كسب نيرو براي عبادت باشد. در احاديث آمده است كه در مورد آنچه از مال حلال در دنيا خورده باشيد، در آخرت سئوال نخواهد شد و خداوند كريم تر از آن است كه از مومن در مورد آنچه از حلال خورده و آشاميده است، سئوال كند.