صنعت کشتی سازی ودریا نوردی درقرآن

برخی از صنایع از جمله صنعت کشتی سازی به طور مستقیم از طریق وحی و پیامبران به جامعه

 انسانی راه یافته است. خداوند در آیه ۳۷ سوره هود و آیات ۲۳ و ۲۷ سوره مومنون بیان می کند 

که کشتی سازی را حضرت نوح (ع) از طریق وحی و تعالیم الهی یاد گرفته است.

دست کم می توان مدعی این معنا شد که کشتی های باربری بزرگ و کشتی ها مهجز و بزرگ

 با نقشه و مهندسی مستقیم وحی و جبرئیل به انسان ها آموخته شده است. اگر نگوییم که اولین

 سازنده کشتی با وحی و تعلیم الهی به دست نوح (ع) انجام شده است دست کم باید اقرار کرد

 که کشتی های با عظمت باربری با مهندسی و تعلیم مستقیم الهی به دست نوح ساخته شده است.

بنابراین، پیشنیه کشتی سازی را می بایست به عصر حضرت نوح(ع) باز گرداند. پس از آن، در

 دوره های دیگر، کشتی برای مسافرت و حمل و نقل به کار می رفته است که از جمله می توان به

 سفر حضرت موسی(ع) با کشتی(کهف، آیات ۶۰ و ۶۱)، یا سفر حضرت یونس

(صافات، آیات ۱۳۹ و ۱۴۰)اشاره کرد. خداوند در آیات اخیر با تاکید بر لفظ مشحون بیان می کند

 که این کشتی مملو از بار و آدم بوده است.

کشتی برای مقاصد چندی در این دوره ها به کار می رفته است که می توان به تجارت و

بازرگانی(نحل، ایه ۱۴ و اسراء، ایه ۶۶)، حمل و نقل دریایی(بقره، ایه ۱۶۴ و یونس، ایه ۲۲ و

روم، آیه ۴۶ و غافر، آیه ۸۰) ، کسب روزی و ماهیگیری(همان و نیز نحل ، آیه ۱۴) و غواصی و

 مانند آن اشاره کرد.

در کشتی نوح (ع) همه امکانات ضروری برای مسافرت های بلند مدت فراهم آمده بود و دارای

 انباری برای جانوران و خوراکی ها و مانند آن بوده است.(شعراء، آیات ۱۱۶ و ۱۱۹ ونیز روح المعانی،

 ج ۱۱، جزء ۱۹، ص ۱۶۳) این کشتی هم چنین دارای استحکامات فراوان و کیفیت پیشرفته بوده 

(همان و نیز تفسیر نورالثقلین، ج ۴، ص ۶۲، حدیث ۷۲)که در کارگاهی بزرگ در برابر مردمان ساخته 

شده بود.(هود، آیه ۳۸) همین استحکام موجب شده بود تا در میان امواج کوه پیکر دریا مقاومت کنند 

و از درون توفان ها به سلامت به ساحل برسد.(هود، آیات ۳۷ تا ۴۸) در این کشتی هم چنین از هر

 جانوری یک جفت نر و ماده بار زده شده بود(هود، آیات ۳۶ تا ۴۰ و مومنون، آیات ۲۳ و ۲۷)

کشتی ها در گذشته بیش تر کشتی های بادبانی بوده است که متاثر از جریان های باد موافق

 به حرکت خود در دریاها ادامه می دادند.

(ابراهیم، آیه ۳۲ و حج،ایه ۶۵ و ذاریات ، آیات ۱ و ۳ و یونس، آیه ۲۲)

آداب سفر و دریانوردی

دریانوردی همانند هر سفر کاری و سیاحتی می بایست در چارچوب آدابی خاص انجام گیرد.

 آموزه های قرآنی برای دریانوردی آدابی خاص بیان می کند که بیانگر ارزش و اهمیت این سفر است.

از آداب سفر از جمله سفر دریانوردی بردن نام خداوند است تا کشتی به سلامت حرکت و به مقصد

 برسد. این امر هر چند که امری پسندیده معرفی شده است ، ولی بهتر است که به عنوان یک امر

 بسیار مهم و اساسی تلقی شود، زیرا تاثیرات شگرفی در راستای مظهریت ربوبیت برای انسان دارد.

(هود، آیات ۳۸ و ۴۸ )

از دیگر آداب دریانوردی، ذکر تسبیح (زخرف،آیات ۱۲ و ۱۳) ، حمد و ستایش پس از سوار شدن بر

 کشتی (مومنون، آیه ۲۸)، دعا و التجا به خدا(همان) و شکر و سپاس (زخرف، آیات ۱۲ و ۱۳) است.

باید توجه داشت که انسان ها می بایست متوجه اعمال خود باشند ، چرا که بسیاری از کشتی ها

 و افراد به سبب گناهان دچار غرق می شوند و خداوند در آیات ۳۲ و ۳۴ سوره شوری به نقش اعمال 

و گناهان انسان درباره غرق کشتی ها توجه و هشدار می دهد.( مجمع البیان، ج ۹ ـ ۱۰، ص ۴۹)

انسان ها در دریانوردی می بایست همواره خداوند را در یاد داشته باشند، تا تحت رحمت رحیمی

 و خاص خداوندی قرار گرفته و رافت خداوندی آنان را حفظ کند. البته این بدان معنا نیست که از ابزارهای 

مناسب استفاده نکنند. پس لازم است که کشتی ها را بر اساس مهندسی درست و مناسب 

دریانوردی بسازند و همه استحکامات و امکانات را به کار گیرند و در هنگام سیر و سفر دریایی از جمله

 ستارگان برای رهیابی بهره گیرند.(انعام، ایه ۹۷ و نمل ، ایه ۶۳)

خداوند هم چنین در آیاتی از جمله آیات ۳۲ سوره ابراهیم و نیز ۶۶ و ۷۰ سوره اسراء و هم چنین

 ۶۵ سوره حج ، ۳۱ سوره لقمان و ۴۱ سوره یس، از انسان ها می خواهد تا اصول و فنون دریانوردی

 را بیاموزند. در این آیات و آیات دیگر خداوند مردمان را تشویق به فراگیری فنون دریانوردی کرده و از آنان

 می خواهد تا از این ابزار کارآمد و ارزشمند برای تغذیه و حمل و نقل و سیر و سیاحت و کار به خوبی 

بهره گیرند؛ چرا که بیانگر ربوبیت الهی و نشانه ای خلافت انسانی بر هستی و کائنات است.

به هر حال، در آموزه های قرآنی، دریانوردی از کشتیرانی تا غواصی تا حمل و نقل و تجارت تا مسافرت

 دریایی امری بسیار پسندیده دانسته شده و بر فراگیری آن تشویق و ترغیب شده است. باشد با 

توسعه صنعت دریانوردی و کشتیرانی و غواصی از همه مواهب دریا بهره مند شده و آن را برای تعالی

 خود و جامعه به درستی به کار گیریم.