آموزش حفظ قرآن درس هشتم: ترميم محفوظات

ترميم محفوظات زماني مطرح مي‌شود كه حافظ قرآن به دلايل مختلف ـ از جمله پايبند نبودن به نظم و برنامه‌ريزي در حفظ، رخ دادن حادثه‌ای ناگوار و پیش‌بینی نشده، عمل نكردن به برنامه مرور و تکرار محفوظات و ... ـ براي مدتي كوتاه يا طولاني از برنامه حفظ و مرور فاصله مي‌گيرد و در نتيجه تمام يا بخشي از محفوظات خود را فراموش مي‌كند؛ به اين معنا كه ديگر قادر به بازخواني شخصي آنها يا پاسخ به پرسشهايي كه از وي مي‌شود نيست. مشكلي كه عموم حافظان در چنین حالتی با آن مواجه مي‌شوند احساس دلسردي، افسردگي و از دست دادن انگيزه براي شروع دوباره كار حفظ و رسيدن به كيفيت مطلوب است.

اما راه مقابله با اين مشكل چيست؟ اولاً حافظ قرآن بايد بكوشد از ابتدا در قالب برنامه‌اي منظم و دقيق كار حفظ و مرور را آغاز و دنبال نمايد تا اساساً با چنين مشكلي مواجه نگردد. ثانياً اگر به هر دليلي براي مدت‌زماني از فضاي حفظ و مرور فاصله گرفت و سپس احساس كرد كه تمام يا بخشي از محفوظات خود را فراموش كرده، ابتدا بايد به ارزيابي دقيق شرايط خود بپردازد. اين «ارزیابی شخصی» به معنای تعيين میزان و درصد تسلط حافظ بر بخشهاي مختلف محفوظات گذشته است. البته توصیه می‌شود این کار زیر نظر استاد حفظ انجام گیرد که در این صورت، او مي‌تواند وضعيت تسلط حافظ بر محفوظات گذشته را به درستي تبيين و راهنماييهاي لازم را براي او ارائه نمايد. اما در صورت عدم دسترسي به استاد، خود فرد با انجام مراحل زير مي‌تواند ارزیابی شخصی و ترمیم محفوظات را آغاز نموده و به انجام رساند. براي روشن شدن بهتر موضوع، فرض كنيد شما در گذشته حافظ ده جزء ابتدايي بوده‌ايد، ولی در یک بازه زمانی شش‌ماهه به دلیل فرارسیدن زمان آزمون سراسری ورود به دانشگاه ترجیح داده‌اید تمام فراغت خود را به درس خواندن اختصاص دهید و در نتیجه تمام یا بخشی از محفوظات شما در معرض فراموشی قرار گرفته است. اما اكنون پس از گذشت شش ماه دوباره مي‌خواهيد فعاليتهاي حفظ خود را سر و سامان دهيد. براي ترميم محفوظات خود انجام مراحل زير را پيشنهاد مي‌كنيم:

[1] . اين توصيه به خاطر اين است كه اجزاء اوليه معمولاً بيشتر از اجزاء پاياني مرور و تكرار شده‌اند و آغاز كار ترميم محفوظات از پايان، مي‌تواند مرور كمتر آنها را تا حدودي جبران نمايد.

[2] . برای حفظ مجدد اینگونه صفحات البته باید مراحلی را که در درس چهارم گذشت طی نمایید، اما توجه داشته باشید که انجام این کار از حفظ اولیه به مراتب آسان‌تر است و به مراتب به زمان کمتری نیاز دارد.